Instabiele enkels
Instabiele enkel
De enkel bevindt zich aan de onderkant van het onderbeen en wordt gevormd door het scheenbeen, kuitbeen en spronggewricht. Verder zijn er veel banden en spieren aanwezig rondom de enkel die zorgen voor de stabiliteit en de beweegmogelijkheid van het gewricht. Vooral de enkelbanden aan de binnen- en buitenkant van de enkel zorgen voor de stabiliteit van de enkels. Wanneer deze banden niet sterk genoeg worden om de enkels voldoende te stabiliseren en daardoor vaak zwikkingen naar binnen of buiten voorkomen wordt er gesproken van een instabiele enkel. Bij enkelinstabiliteit kan er onderscheid gemaakt worden tussen een kortdurende en een langdurige instabiliteit.
Kortdurende enkelinstabiliteit is het meest voorkomend en herstelt vanzelf na het oplopen van een enkelblessure. Er wordt gesproken over kortdurende instabiliteit wanneer de enkel verzwikt is en hierbij lichte schade aan de enkelbanden is ontstaan. Wanneer de enkel vaker zwikt en hierbij ook een langere periode klachten aanwezig zijn wordt er gesproken van langdurige enkelinstabiliteit. Deze langdurige instabiliteit is onder te verdelen in twee categorieën, de functionele- en de mechanische enkelinstabiliteit.
Functionele instabiliteit
Over functionele enkelinstabiliteit wordt gesproken wanneer de enkelbanden goed zijn herstelt na een enkelblessure maar de spieren te zwak zijn of onvoldoende reageren om de enkel stabiel te houden. In de enkel bevinden zich verschillende “sensoren” die de bewegingen waarnemen en het lichaam hierdoor snel kan reageren bij een dreiging op het maken van een misstap. Wanneer er enkelletsel is opgelopen is het mogelijk dat deze sensoren minder goed functioneren en wordt het lastiger voor de spieren om op een juiste en snelle manier te reageren en dit soort misstappen te voorkomen.
Mechanische instabiliteit
Bij de mechanische enkelinstabiliteit is er juist sprake van niet volledig genezen enkelbanden waardoor deze niet sterk genoeg zijn om de stabiliteit van de enkel te waarborgen. Dit wordt ook wel slapheid of laxiteit van de enkelbanden genoemd. Het gevolg hiervan is dat de enkel instabiel blijft door de te grote beweeglijkheid.
Vaak is er sprake van een combinatie tussen mechanische en functionele instabiliteit wanneer er over enkelstabiliteit wordt gesproken. Door een misstap te maken raken de enkelbanden beschadigd of te lang. Wanneer het herstel van de blessure niet wordt gedaan zoals zou moeten is er mogelijkheid tot het oplopen van functionele instabiliteit.
Oorzaken instabiele enkel
Een instabiele enkel ontstaat vaak na het oplopen van een andere enkelblessure. Meestal heeft dit te maken met het verzwikken van de enkel waarbij de banden en spieren rondom de enkel worden aangetast. Echter is het ook mogelijk om het op te lopen na een ongeval waarbij de weefsel rondom het enkelgewricht beschadigd zijn geraakt. Het is ook mogelijk dat de enkelinstabiliteit ontstaat door aangeboren afwijkingen in de voetstructuren waardoor er niet voldoende ondersteuning en stabiliteit geboden kan worden aan de enkel, dit is een zeldzame aandoening.
Symptomen van enkelinstabiliteit
De meest voorkomende klachten bij enkelinstabiliteit zijn het vaak verzwikken van de enkel en de aanhoudende pijn over een langere periode. Deze pijn bevindt zich meestal aan de buitenzijde van de enkel. Andere symptomen van een instabiele enkel zijn:
- Onzeker gevoel over de stabiliteit tijdens het lopen of sporten
- Zwellingen en vocht na langdurige belasting van de enkel
- Verstoorde coördinatie van de enkel
- Krachtsverlies van de spieren
- Verminderde mobiliteit van de enkel
Behandeling en herstel
Het behandelen van enkelinstabiliteit gaat eigenlijk om twee verschillende dingen. Zo moeten de banden genoeg ontlast worden om volledig te kunnen genezen maar is het ook belangrijk om de spieren niet teveel te laten verslappen zodat deze ook hun werk kunnen blijven doen. Om de spierkracht te kunnen waarborgen is het doen van coördinatie, balans en kracht oefeningen van de enkel spieren een prioriteit. Hierbij is het wel belangrijk dat de pijnklachten zich niet verergeren tijdens het uitvoeren van deze oefeningen.
Ook kan er gebruikt worden gemaakt van een enkelbrace om het opnieuw verzwikken van de enkel te voorkomen. De brace kan zowel gebruikt worden tijdens het uitvoeren van de dagelijkse activiteiten als tijdens het sporten om de enkel extra te ondersteunen en meer stabiliteit te geven. Een van de beste enkelbraces tegen een instabiele enkel is de Medi Levamed E+Motion Enkelbrace door de hoge compressie en maximale stabilisatie. Een ander veel gebruikte brace voor dit soort enkelblessures, die ook gebruikt wordt door medische instanties, is de Bauerfeind MalleoTrain S die met de extra 8-vormige band zorgt voor extra stabiliteit van de enkel.